Ελεύθερη βούληση ή αυταπάτη;
Το δίλλημα που προέκυψε από τις έρευνες νευροεπιστημόνων των τελευταίων τριάντα ετών είναι μεγάλο· έχει ο άνθρωπος ελεύθερη βούληση ή πρόκειται για αυταπάτη; Αυτό το ερώτημα αναπτύχθηκε μετά την πιστοποίηση ότι στον εγκέφαλο πριν από μια ενσυνείδητη κίνηση υπάρχει ένα δυναμικό προετοιμασίας της κίνησης αυτής, ανεξάρτητο από τη συνείδηση.
Άρα η αίσθηση ότι κάποιος έχει ελεύθερη βούληση μπορεί να είναι αυταπάτη. Μια καλά οργανωμένη αυταπάτη από την εξέλιξη, η οποία με αυτόν τον τρόπο δίνει στον άνθρωπο τη δυνατότητα της ζωής και της επιβίωσης.
Οι έλεγχοι μέσω του ασυνείδητου ίσως αποτελούν την «υψηλότερη» εγκεφαλική λειτουργία και δίνουν νόημα στην κατανόηση του τρόπου της ίδιας της ζωής. Είναι ένα ερευνητικό αντικείμενο που αναπτύσσεται συνέχεια και ίσως αποτελεί τη βάση της εξήγησης της παραβατικής συμπεριφοράς.