Παραβατική συμπεριφορά «εκ προμελέτης» και «εμβρασμού ψυχής»
Ήδη εδώ και πάρα πολλούς αιώνες γίνεται μια προσπάθεια έρευνας της παραβατικής συμπεριφοράς. Από ότι δείχνουν τα ιστορικά στοιχεία και οι αναλύσεις αυτή η προσπάθεια έχει ξεκινήσει από πάρα πολύ παλιά και όσο περνάει ο καιρός αναπτύσσεται όλο και περισσότερο.
Ένα χαρακτηριστικό «ορόσημο» της έρευνας αυτής παρουσιάζεται ήδη στο δεύτερο μ.Χ. αιώνα· πρόκειται για την απόφαση που πήρε μορφή νόμου του κράτους από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό.
Ο Αδριανός δια νόμου πρώτη φορά ξεχωρίζει ότι αφορά την παραβατική συμπεριφορά· δηλαδή εάν υπάρχει μια προμελέτη, propositum, ή πρόκειται για κάτι που έγινε «εμβρασμό ψυχής», το λεγόμενο impetus.
Βλέπουμε, δηλαδή, ότι στο δεύτερο μ.Χ. αιώνα το θέμα της παραβατικής συμπεριφοράς αρχίζει να αποκτά μια επιστημονική και νομική βάση, έστω και σε αρχέγονη μορφή.