Μνήμη και βαρβαρότητα

Πολλές φορές έχουμε μεγάλη δυσκολία στο να κατανοήσουμε τόσο το πολιτικό, όσο και το πολιτισμικό πλαίσιο μιας συμπεριφοράς βίας, επικίνδυνης και συχνά αντιφατικής σε ότι αφορά τη χαρακτηριοδομή ατόμων ή λαών.

Π.χ. είναι δύσκολο να βρούμε μια λογική λύση για το πώς ένας λαός που λατρεύει τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες, την επόμενη μπορούσε να διαρπάξει φρικαλέες βιαιότητες και αγριότητες.

Το «κλειδί» σε αυτή την ιστορία και ότι αφορά συγκεκριμένα σε αυτή την παρατήρηση βρίσκεται στη μνήμη. Η μνήμη σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, πέραν από τη «φυσική» της λειτουργία, που είναι να επαναφέρει στο επίκεντρο της ζωής γεγονότα του παρελθόντος, όπως ακριβώς έγιναν, μπορεί να φέρνει και μεταμορφώσεις.

Οι μεταμορφώσεις αυτές της μνήμης ή πολλές φορές η αδυναμία να φέρνει συγκεκριμένα γεγονότα με λογικούς συσχετισμούς είναι αυτά που οδηγούν σε ολέθριες καταστροφές.

Οι ολέθριες αυτές καταστροφές μπορεί να έχουν το επίκεντρο και σε συλλογικές ή ατομικές πράξεις, αλλά μπορούν ταυτόχρονα να είναι και η απαρχή μιας ασθένειας ή ενός παθολογικού συνδρόμου που από αυτό θα ξεκινήσουν οι παρανοϊκές και καταστροφικές πράξεις.

Στους τελευταίους Ευρωπαϊκούς πολέμους και ιδιαίτερα στην περίοδο της ανόδου και πτώσης του ναζισμού, το ζήσαμε αυτό κατ΄επανάληψη, τόσο σαν αληθινό φαινόμενο, αλλά και παράλληλα σαν εξατομικευμένη συμπεριφορά πολλών θυμάτων ή και θυτών.

Όσο και αν φαίνεται περίεργο, πίσω από τέτοιες συμπεριφορές κρύβεται κατά κύριο λόγο μια διαταραχή της μνήμης.