Ντοπαμίνη, μάθηση και ηδονή

Η ντοπαμίνη σαν εγκεφαλικός νευροδιαβιβαστής παίζει ουσιαστικό ρόλο στην αίσθηση της ευχαρίστησης και της ηδονής μέσω της δραστηριοποίησής της στο εγκεφαλικό δίκτυο επιβράβευσης. Πέρα, όμως, απ’ αυτόν το στόχο, συμμετέχει και στις διαδικασίες μάθησης που αφορούν την επιβράβευση και τη μνήμη. Π.χ. όταν ένα παιδί τρώει ένα κομμάτι σοκολάτα, τότε αυτή αυξάνεται έντονα. Η αυξημένη ντοπαμίνη κατά τη διάρκεια αυτής της ενέργειας κρατάει στη μνήμη την ευχαρίστηση που προσφέρει γευστικά η σοκολάτα. Παράλληλα επιτυγχάνεται η διαδικασία μάθησης της αναζήτησης της σοκολάτας σαν αντικείμενο ευχαρίστησης. Η γεύση του ξινού του λεμονιού συμβαδίζει επίσης με τη διαδικασία μνήμης και μάθησης, όπου όμως η ποσότητα της ντοπαμίνης ανταποκρίνεται στην «ξινή» ανάμνηση που προκαλεί η γεύση του λεμονιού. Δηλαδή, η ντοπαμίνη εκτός ότι διεγείρει τα σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου για διάφορες λειτουργίες, επιβάλλει μάθηση και μνήμη σ΄ αυτήν τη διαδικασία. Δηλαδή το άτομο θυμάται έντονα τι τον ευχαριστεί και μαθαίνει πως το επιτυγχάνει, προκαλώντας συνεχώς την επιβράβευσή του άρα και την ευχαρίστησή του. Πάνω σ’ αυτό το τρίπτυχο βασίζεται ο μηχανισμός εξάρτησης και εθισμού.