H ζήλεια σαν συλλογικό ψυχιατρικό φαινόμενο

H ζήλεια σαν συλλογικό ψυχιατρικό φαινόμενο

Πολλές φορές βλέπουμε σε ολόκληρες ομάδες, χαρακτηριστική περίπτωση είναι στους οπαδούς του ποδοσφαίρου ή κάποιων άλλων αθλημάτων, την εμφάνιση εντόνου ανταγωνισμού και κατάσταση ζήλειας σε σχέση με τα αποτελέσματα της ομάδας ή του αθλητή της προτιμήσεως τους.

Δεν είναι λίγες οι φορές που στη Βιονευρολογική εξετάζουμε άτομα από αυτούς τους κύκλους για άλλους λόγους και μας φαίνεται πάρα πολύ περίεργο όταν εντοπίζουμε ότι γενικά η διαταραγμένη συμπεριφορά για τον εκάστοτε λόγο βασίζεται κυρίως στο γεγονός της συλλογικής παθολογικής ζήλειας.

Πρόκειται για ένα «μαθησιακό», εξελικτικό φαινόμενο που αρχίζει από την παιδική ηλικία. Έντονες κοινωνικές πιέσεις ή κάποιες οικογενειακές συνήθειες με τη συνεχή επανάληψη δρουν έτσι ώστε να αποθηκευτούν τα μνημονικά ερεθίσματα που προκαλούν το φαινόμενο της ζήλειας.

Επαναλαμβανόμενα δε τα ερεθίσματα αυτά δημιουργούν ένα ανακλαστικό τόξο μέσα στον εγκέφαλο, το οποίο μπορεί να ξεσπάσει και από άλλη τελείως αιτιολογία, χωρίς να έχει καμία άμεση εμφανή σύνδεση με το αρχικό γεγονός.

Βέβαια, πρόκειται για ακραίες παθολογικές μορφές που απαιτούν έντονη ανάλυση και έντονη προσπάθεια και αυτό εδώ είναι το ένα αντικείμενο της ομαδικής ψυχανάλυσης και ψυχολογίας, προκειμένου να μπορέσει να βρεθεί μια λύση.

Δεν παύει όμως η ανταγωνιστικότητα αυτή στο επίπεδο της ζήλειας να αποτελεί μια μεγάλη κοινωνική διαταραχή, ακόμη και στις μέρες μας με αρκετές επιτακτικές εμφανίσεις συγκρούσεων ομάδων, ατόμων, αλλά ακόμη και ολόκληρων κρατών για το θέμα αυτό.

Σαν άτομα όμως πρέπει να ξεχωρίζουμε, και μπορούμε να το κάνουμε εύκολα, τι είναι αυτό που μας κάνει να ζηλεύουμε σε αυτές τις περιπτώσεις γενικά, παρατηρώντας τους άλλους και συγκρίνοντας τις εκδηλώσεις τους με τα δικά μας αισθήματα.

Ένα «φάρμακο» είναι σε πρώτη φάση η άμεση αποφυγή των εκδηλώσεων αυτών και η στήριξη τέτοιων «ανακλαστικών» μέσα στο μυαλό μας.